หนวดแมวมีไว้ทำอะร?

เมื่อพูดถึงแมว สัญลักษณ์ที่โดดเด่นของแมวก็คือ หนวดแมว หลาย ๆ คนอาจจะมองว่าหนวดแมวนั้นน่ารัก น่าดึง แถมบางคนก็อาจจะเชื่อว่าหนวดแมวดึงมาแล้วเป็นศิริมงคลต่อชีวิต แต่หนวดแมวนั้นเป็นมากกว่าเอกลักษณ์หรือจุดน่ารักของแมว แต่มันคือหนึ่งในอวัยวะที่สำคัญที่สุดของแมว ทำให้แมวมีประสาทสัมผัสที่แม่นยำ ช่วยให้แมวสามารถดำรงชีวิตได้อย่างปกติสุข หากแมวขาดหนวดไป ก็ไม่ต่างจากตาบอดเลย

หนวดแมว คืออะไร?

หนวดแมว คือเส้นขนที่ขึ้นบริเวณใบหน้า มักจะขึ้นที่บริเวณแก้ม ใกล้ปากและจมูกของแมว หรืออาจจะขึ้นที่บริเวณเหนือตา คาง ใกล้หู รวมไปถึงขาหน้า แต่มันไม่เส้นขนทั่วไป เพราะหนวดแมวมีรากฝึกลึกเข้าไปในผิวหนังมากกว่าขนปกติถึง 3 เท่า

รูปแบบและตำแหน่งของหนวดแมวนั้นจะแตกต่างกันออกไปตามสายพันธุ์ แต่ส่วนใหญ่จะมีทั้งหมด 12 เส้นเรียงกันเป็น 4 แถวบนแก้มแต่ละข้าง หากเทียบให้เข้าใจง่าย ๆ หนวดของแมวนั้นมีความสำคัญพอ ๆ กับปลายนิ้วของมนุษย์ ที่มีความไวในการสัมผัส และการทำงานที่คล้ายคลึงกัน

หนวดแมวมีหน้าที่ทำอะไร ?

• เป็นประสาทสัมผัสที่สำคัญของแมว

  เพราะหนวดแมวมีความไวต่อการสัมผัสมาก ๆ โดยหนวดแต่ละเส้นจะเชื่อมต่อกับระบบกล้ามเนื้อและระบบประสาทที่จะส่งสัญญาณไปยังสมองของแมว ทำให้แมวสามารถตรวจจับสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ในสภาพแวดล้อมได้ เช่น กระแสลม อุณหภูมิ หนวดจึงเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้แมวสามารถเคลื่อนที่ในที่แคบหรือที่ที่มีสิ่งกีดขวาง และยังช่วยในการตรวจจับนักล่าหรืออันตรายใกล้ตัวอีกด้วย

• เป็นไม้บรรทัด

  หนวดแมวทำหน้าที่เหมือนกับไม้บรรทัดวัดพื้นที่ ช่วยให้แมวสามารถรับรู้ได้ว่าพื้นที่ข้างหน้านั้นกว้างพอที่จะเข้าไปได้หรือไม่ หรือแคบพอที่จะพยายามมุดเข้าไปได้ไหม แถมยังเป็นเหมือนกับไม้เท้าช่วยคลำทางในที่มืดได้อีกด้วย

• เป็นเครื่องมือบอกอารมณ์

  นอกจากหูและหางของแมวแล้ว หลาย ๆ คนก็อาจจะยังไม่รู้ว่าหนวดของแมวก็สามารถใช้บอกอารมณ์ของแมวได้เช่นเดียวกัน หากหนวดของแมวดึงไปด้านหลังแปลว่าแมวกำลังขู่ ก้าวร้าว หรืออาจจะกำลังกลัว แต่ถ้าเกิดว่าหนวดแมวชี้ไปข้างหน้าแปลว่าแมวกำลังตื่นเต้น

• หนึ่งในความน่าอัศจรรย์ใจที่สุดของหนวดแมวก็คือการที่มันสามารถวัดแรงสั่นสะเทือนใน

  อากาศได้ เมื่อนักล่าหรือเหยือที่อยู่ใกล้ขยับตัว หนวดแมวจะสามารถตรวจจับสิ่งเหล่านั้นได้โดยไม่ต้องมองเห็นหรือได้ยินเสียง ทำให้มีประโยชน์อย่างมากสำหรับการล่าและการเอาตัวรอด

• เป็นเครื่องช่วยมองเห็นในความมืด

  แม้ว่าโดยปกติสายตาของแมวจะสามารถมองเห็นในตอนกลางคืนได้อย่างยอดเยี่ยมอยู่แล้ว แต่หนวดแมวก็ช่วยเสริมประสิทธิในการใช้ชีวิตตอนกลางคืนของพวกเขาได้เป็นอย่างดี เพราะหนวดสามารถใช้ในการระบุสิ่งกีดขวางที่อยู่ข้างหน้าแม้ว่าจะอยู่ไกลหรือมองไม่เห็น

• เป็นอุปกรณ์ป้องกันดวงตา

  การที่หนวดแมวขึ้นบริเวณใกล้ดวงตาของแมวทำให้มันสามารถป้องกันดวงตาของแมวได้ เมื่อมีสิ่งใดก็ตามมาเข้าใกล้บริเวณใบหน้า หนวดแมวจะส่งสัญญาณไปยังสมองและทำให้แมวกระพริบตาทันที มีประโยชน์อย่างมากเวลาที่แมวจำเป็นต้องเดินทางหรือสำรวจในพื้นที่อันตราย

แมวมีหนวดกี่เส้น?

จำนวนหนวดของแมวจะแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ แต่หนวดแมวทุกตัวจะทำหน้าที่เหมือนกัน โดยส่วนใหญ่แล้วมักจะมีประมาณ 12 เส้นที่ริมฝีปากบนแต่ละข้าง เรียงกันเป็นแถว และอาจจะมีหนวดเพิ่มเติมที่บริเวณเหนือตา คาง และบริเวณขาหน้า

ตัดหนวดแมวได้ไหม?

การตัดหนวดแมวแน่นอนว่าแมวจะไม่เจ็บ แต่การตัดหนวดแมวจะทำให้แมวสูญเสียความสามารถในการใช้ชีวิตไปมากกว่า 80% เพราะแมวจะไม่สามารถทำความเข้าใจสภาพแวดล้อมรอบตัวเองได้ ไม่สามารถรับรู้ได้ว่าข้างหน้าคืออะไร ข้างหลังคืออะไร ไม่รู้ทิศทางบนล่างซ้ายขวา รวมไปถึงแยกไม่ออกระหว่างใกล้ ไกล อาจจะสับสนถึงสถานะของตัวเองว่าตัวเองยืน นอน หรือนั่งอยู่ เรียกได้ว่าแย่กว่าตาบอดหรือหูหนวกซะอีก เพราะสมองแมวจะไม่เข้าใจอะไรเลย

เลวร้ายที่สุดคือแมวอาจจะไม่สามารถใช้ชีวิตได้ ได้แค่นอนเฉย ๆ จนตรอมใจและเสียชีวิต

อย่างไรก็ตาม หนวดแมวสามารถหลุดเองได้ตามธรรมชาติ โดยปกติจะหลุดครั้งละไม่เกิน 1-2 เส้นและไม่ใช่เรื่องน่ากังวล นอกจากนี้ บางครั้งก็อาจจะมีความจำเป็นที่จะต้องตัดหนวดแมวด้วยเหตุผลทางการแพทย์ เช่น การผ่าตัดบางอย่าง

คำถามที่พบบ่อย